29 mei 2024

Tweede grootste werf van Vlaanderen gestart: R4 West en Oost tussen Gent en Gentse haven krijgt totaaltransformatie

  • Bouwkost van 726 miljoen euro

  • Werken duren tot 2031

  • Totaaltransformatie met focus op veilige mobiliteit, fiets en omgeving

Vandaag, maandag 27 mei, verzamelden alle betrokken partijen van het project R4WO in Gent voor het officiële en feestelijke startschot van de werken. Vlaams ministers Lydia Peeters en Matthias Diependaele namen het woord, samen met afgevaardigden van De Werkvennootschap, het consortium BRAVO4, stad Gent en de gemeenten Evergem en Wachtebeke. BRAVO4 start nu met voorbereidende werken op en naast de R4 West en Oost. In augustus 2025 starten de effectieve werken aan de ombouw zelf: 22 (kruis)punten op en langs de R4. Volgens de huidige planning zijn de werken begin 2031 afgerond. Het totaalproject met een bouwkost van 726 miljoen euro focust niet alleen op fiets- en wegverkeer, maar ook op natuur en landschap.

© Connect

De Vlaamse ministers voor Mobiliteit en Openbare Werken reageert tevreden: ''Dit is een grote mijlpaal voor ons als Vlaamse Regering, deze Publiek-Private Samenwerking zal de leefbaarheid en mobiliteit in het Gentse havengebied drastisch verbeteren. Het is de tweede grootste werf van Vlaanderen, na Oosterweel. We vinden het belangrijk om vandaag dan ook de symbolische eerste spadesteek te geven. De R4 is als doorgaande weg heel belangrijk voor het Gentse havengebied. R4WO heeft met het turboverkeersplein al laten zien goede oplossingen te bieden voor het vrachtwagen- en autoverkeer. De plannen beloven veel goeds voor een veilige en vlotte mobiliteit tussen de haven, de woonkernen en de omliggende gebieden. Voor fietsers zijn de kruispunten momenteel veelal onveilig. Het bouwen van ongelijke kruisingen zorgt ervoor dat lokaal verkeer en fietsers niet meer hun pad kruisen met het snelle en zware verkeer. De fietsbruggen en fietskokers takken aan op afgescheiden fietspaden en fietssnelwegen, wat fietsen niet alleen veel veiliger maakt in het gebied, maar ook veel aangenamer. Een zeer positieve ontwikkeling.”

Ook de Vlaamse minister voor Financiën en Begroting is positief: “De bouwkost van 726 miljoen euro (exclusief btw) voor betere mobiliteit en leefbaarheid op en rond de R4 is groot, maar cruciaal voor dit gebied. Deze Publiek-Private Samenwerking, waarin we als Vlaamse overheid een privaat consortium gezocht en gevonden hebben in Bravo4, zal zorgen dat die private partner instaat voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud tot 30 jaar na oplevering van het project. De Vlaamse overheid betaalt vervolgens gedurende die 30 jaar een beschikbaarheidsvergoeding aan de private partner. Deze formule maakt het mogelijk om grote projecten zoals dit uit te voeren zonder dat dit te hard weegt op onze begroting. Denk bv. aan de A11 tussen Brugge en Westkapelle, die ook als PPS werd uitgevoerd. Ik ben zeer fier dat we in Vlaanderen nog dit soort grote projecten kunnen verwezenlijken.”

Samen voor een veiliger havengebied

De nieuwe R4 zal omgeving, mens én natuur met elkaar verbinden. Met het project wordt verkeer op de R4 vlotter en veiliger, en de wijken eromheen rustiger en beter bereikbaar. Het gaat aan de westkant om het deel van de R4 tussen de N9 in Wondelgem en de E34 in Zelzate, en aan de oostzijde van het ‘Eurosilo’-knooppunt in Oostakker tot in Wachtebeke. Met deze ombouw investeert de Vlaamse overheid in vlotter en veiliger autoverkeer mét leefbare woonkernen en veilige en comfortabele fietspaden.

Het project is een grote investering (bouwkost van 726 miljoen euro excl. BTW) in leefbaarheid op en rond de R4. In de toekomst vermindert het aantal op- en afritten en rijdt gemotoriseerd verkeer naar de belangrijkste kruispunten. Met nieuwe bruggen, tunnels en onderdoorgangen kan plaatselijk verkeer onder de R4 doorrijden of eroverheen. Zo rijdt het verkeer vlotter door en is er minder kans op gevaarlijke situaties tussen weggebruikers. De verbinding tussen woonwijken aan weerskanten van de R4 wordt hiermee ook een pak veiliger.

De bruggen en tunnels gaan jarenlang deel uitmaken van de publieke ruimte. Daarom is gekozen voor een mooi en functioneel ontwerp dat opgaat in de omgeving.

Consortium BRAVO4 aan zet

De samenwerking tussen De Werkvennootschap en het consortium BRAVO4 voor het project R4WO werd op 7 mei 2024 al officieel vastgelegd met de ‘contract close’ en ‘financial close’. Dat gebeurde nadat de Vlaamse Regering op 22 maart 2024 de overeenkomst goedkeurde. In de zomer van 2021 werd het consortium BRAVO4 aangeduid tot voorkeursbieder. Het consortium bestaat uit BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP en Stadsbader. Zij dienden een offerte met de beste prijs-kwaliteitsverhouding in voor het uitvoeren van de DBFM-opdracht. Vanaf nu staat BRAVO4 in voor de ombouw van de R4 Oost en West ten noorden van Gent via een DBFM-formule: het ontwerp (Design), de bouw (Build), de financiering (Finance) en onderhoud gedurende 30 jaar (Maintain) worden op een geïntegreerde wijze aan BRAVO4 toevertrouwd.

Reactie Günther Muyshondt, projectdirecteur BRAVO4: “BESIX, EPICo, I4B – The Belgian Infrastructure Fund, RID PPP (Rebel en Abrdn) en Stadsbader zijn trots om dit project samen met De Werkvennootschap op te starten. R4WO staat voor verbinding: door het waarborgen van veilig verkeer verbinden we buurten, leefgemeenschappen, mens en natuur. Als consortium zetten wij onze schouders voor de volle 100% onder deze visie. De komende jaren zal er intens worden gewerkt, maar het resultaat zal er mogen zijn: een R4-omgeving die veiliger, vlotter bereikbaar en duurzamer is.”

De Werkvennootschap (de organisatie van de Vlaamse overheid die haar schouders zet onder grote en complexe mobiliteitsprojecten) en BRAVO4 (het consortium dat gekozen werd om de werken uit te voeren) starten in 2024 met de eigenlijke werken voor de ombouw van de R4 West en Oost. Deze Publiek-Private Samenwerking (PPS) is anders dan een klassieke aanbesteding. Het consortium BRAVO4 financiert het project zelf en ontvangt gedurende dertig jaar een beschikbaarheidsvergoeding van de Vlaamse overheid. Dit geeft de overheid de mogelijkheid om een partij te selecteren op meer kwalitatieve criteria, zoals eigen inbreng in de ontwerpen, uitvoeringstechnieken, levenscyclusbenadering, milderende maatregelen en omgevingsmanagement.